Novi Sad, 29. decembar 2018 - Stručni savet za Nauku i tehnološki razvoj Lige socijaldemokrata Vojvodine upozorava na činjenicu da usvajanje Zakona o nauci i istraživanjima koji se nalazi na javnoj raspravi može da izazove velike gubitke i za državu i nauku, a posebno za naučnu zajednicu na teritoriji AP Vojvodine.

Član 126. ovog Nacrta predviđa da se od stupanja zakona na snagu, fakultetima i inovacionim centrima onemogućava angažovanje novih istraživača u istraživačkim i naučnim zvanjima. Istim članom, propisuje se petogodišnji rok da se postojeći istraživači u ovim instituacijama preraspodele na druga radna mesta u okviru istih institucija ili da se prebace u druge institucije poput naučnih instituta. Ovakvo rešenje je u potpunoj kontradikciji sa onim što je država radila proteklih godina – nakon zapošljavanja nekoliko stotina mladih istraživača na fakultete sada im se najavljuju otkazi, a nakon višegodišnjeg ulaganja u laboratorije i opremu na fakultetima, planira se da one ostanu polu-prazne. U ovakovom scenariju, ogroman gubitak resursa i uloženog rada je neminovan.

Usvajanje Zakona sa spornim članovima bi posebno ugrozilo istraživače sa teritorije AP Vojvodine. Stručni savet za nauku LSV je već nekoliko puta ukazivao na stanje alarmantne centralizacije nauke u Srbiji: od 63 akreditovana naučna instituta, čak 52 se nalazi u Beogradu, a samo 6 na teritoriji AP Vojvodine. Jasno je da postojećih 6 instituta nisu u stanju, niti praktično, niti u kontekstu naučnih oblasti koje pokrivaju, da prime sve istraživače iz Vojvodine. Iz toga jasno sledi da bi ti istraživači morali da traže posao u Beogradu, a još verovatnije - u inostranstvu, i to posle velikog ulaganja od strane države i u periodu kada je pred njima najproduktivniji stvaralački period. Takav potez bi predstavljao veliki gubitak i za nauku i za državu.

U vezi sa spornim članom Nacrta, Stručni savet za nauku LSV dodatno skreće pažnju nadležnom Ministarstvu da finansiranje talentovanih pojedinaca, otvaranje novih naučnih institucija kao i obezbeđivanje saradnje sa privredom treba da budu osnovne aktivnosti ovog Ministarstva, a ne da budu predložene kao dodatna rešenja za zapošljavanje istraživača koji su trenutno angažovani na
fakultetima.

Broj istraživača u Srbiji je, u poređenju sa drugim zemljama u Evropi, veoma mali. Usvajanjem Zakona u ovom obliku bi odliv istraživača u inostranstvo dobio katastrofalne razmere, imajući u vidu da ovaj Zakon za doktorante na fakultetima ne predviđa nikakvu podršku. Stoga, apelujemo na nadležno Ministarstvo da u procesu usvajanja ovog Zakona postupi odgovorno prema najobrazovanijim članovima ovog društva: istraživači na institutima i fakultetima moraju imati jednak status i institucionalno finansiranje, a saradnja nauke i privrede, kao i otvaranje novih naučnih institucija širom zemlje treba da budu prvi naredni koraci nadležnog Ministarstva.